Ο «only one» όπως πρόσφατα αυτοαποκαλέστηκε , για πολλούς είναι ένας ιδιότροπος, εγωμανής και μεγαλόστομος Πορτογάλος προπονητής ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως δεν αποτελεί έναν από τους πιο επιτυχημένους και ταλαντούχους manager όλων των εποχών.
Σχιζοφρένεια και ιδιοφυία λένε πως χωρίζονται μονάχα από μια λεπτή γραμμή η οποία για χάρη της ποδοσφαιρικής κουλτούρας κάλλιστα θα μπορούσε να ονομαστεί γραμμή Mourinho. Μπορεί σαν προσωπικότητα οι απόψεις για αυτόν να διίστανται όμως στην δουλεία του ο πολυνίκης Jose Mourinho όπου και να δούλεψε είχε πάντα επιτυχίες.
Ο José Mário dos Santos Mourinho Félix γεννήθηκε στο Setubal της Πορτογαλίας το 1963(49). Το ποδόσφαιρο ήταν ανέκαθεν κομμάτι της ζωής του καθώς ο πατέρας του υπήρξε επαγγελματίας ποδοσφαιριστής και προπονητής. Μάλιστα από μικρή ηλικία ο Jose συνήθιζε να παίρνει μέρος σε προπονήσεις με τον πάτερα του ενώ παρακολουθούσε και τις αντίπαλες ομάδες. Θέλοντας να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του προσπάθησε να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, μάταια όμως καθώς δεν είχε ιδιαίτερο ταλέντο με την μπάλα στα πόδια. Έτσι από μικρή ηλικία αφοσιώθηκε στο να γίνει κορυφαίος προπονητής.
Πτυχία και Γνώσεις
Ο «Mou» κατέχει δίπλωμα φυσικής αγωγής, ενώ έχει ασχοληθεί με την σημασία της ψυχολογίας στον αθλητισμό και πιο συγκεκριμένα στο ποδόσφαιρο. Λάτρης του παιχνιδιού καθώς είναι ειδικεύτηκε στην τεχνική και την τακτική. Παράλληλα ξέροντας πόσο σημαντική είναι η επικοινωνία στο επάγγελμα του ασχολήθηκε με την εκμάθηση πολλών ξένων γλωσσών. Έτσι πέρα από την μητρική του γλωσσά μιλάει Αγγλικά, Ισπανικά , Ιταλικά, Γαλλικά, Καταλανικά και Γιαπωνέζικα!
Προπονητική καριέρα
Η προπονητική του καριέρα ξεκίνησε δουλεύοντας σε κάθε θέση του ποδοσφαιρικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα έχει δουλέψει σαν προπονητής νέων , βοηθός προπονητή, τεχνικός διευθυντής, scout και μεταφραστής μέχρι να γίνει πρώτος προπονητής. Όντας πολύγλωσσος δεν δυσκολεύτηκε να βρει ανοιχτές επαγγελματικές πόρτες με αποκορύφωμα την συνεργασία με τον Άγγλο coach Sir Bobby Robson . Εκεί ξεκίνησαν όλα. Αρχικά σαν μεταφραστής είχε στενή επαφή με τον Robson και τον ακολούθησε σαν πιστό μέλος του επιτελείου του σε Sporting Lisbon, Porto και Barcelona.
Οι γνώσεις και εμπειρίες που αποκόμισε πολλές με αποτέλεσμα από μεταφραστής να γίνει βοηθός προπονητή πόστο που διατήρησε στην Barcelona και ύστερα από την φυγή του Robson. Μετά τον Άγγλο προπονητής στην Barca ανέλαβε ο Ολλανδός Louis van Gaal . Ο Mourinho συνέχισε να βελτιώνεται προπονητικά μελετώντας και συνδυάζοντας τις ποδοσφαιρικές κουλτούρες 4 χωρών, της Αγγλίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας. Έχοντας το επιθετικό κομμάτι σαν προτεραιότητα οι Robson και Van Gaal ο Mourinho ανέλαβε να εξελίξει το αμυντικό. Η επαφή μαζί τους ήταν καταλυτική, όπως παραδέχεται και ο ίδιος , και ο τρόπος προσέγγισης της εκάστοτε κατάστασης οφείλεται όχι μόνο στο ταπεραμέντο του Πορτογάλου αλλά και στις επιρροές των δύο μεγάλων δασκάλων του.
Πρώτος προπονητής
Η καριέρα του Jose ως πρώτος προπονητής ξεκινάει το 2000. Έκτοτε έχει κάτσει στον πάγκο 6 συλλόγων. Αυτοί είναι οι Benfica , (2000) União de Leiria (2001–2002) Porto (2002–2004) Chelsea (2004–2007) Internazionale(2008–2010) Real Madrid(2010– ). Επιτυχία είχε σε όλους. Έχε κατακτήσει αξιοζήλευτες διακρίσεις μεταξύ των οποίων εγχώριο πρωτάθλημα και κύπελλα σε όλες τις χώρες που εργάστηκε, ένα κύπελλο Uefa με την Porto και Champions League με τις Porto και Inter. Συνολικά μετράει 21 τρόπαια.
Θεωρητική προσέγγιση
Ο Mourinho κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί ως ένας από τους πιο τελειομανής προπονητές στο κόσμο. Η ποδοσφαιρική του νοοτροπία στηρίζεται στην ομαδική δουλεία και το συλλογικό πνεύμα. Ωστόσο ποτέ δεν αρνήθηκε την εικόνα του ‘’one man show ‘’ , που τραβάει όλα τα φώτα πάνω του χρησιμοποιώντας κάθε λογής τέχνασμα , αφήνοντας την ομάδα του να δουλέψει αθόρυβα και αποτελεσματικά. Σε κάθε ομάδα που δούλεψε ο στόχος που του ανατέθηκε ήταν ένας. Γρήγορες επιτυχίες! Η μόνες του απαιτήσεις για να το πετύχει αυτό ήταν :
■Απόλυτη εμπιστοσύνη της διοίκησης του συλλόγου
■Συγκεκριμένο μπάτζετ (ανάλογα με την νοοτροπία της ομάδας)
■Απόλυτο έλεγχο των αποδυτηρίων
Με το παραπάνω τρίπτυχο ο Jose κατάφερνε (και καταφέρνει) πάντα να κάνει τους στόχους του πραγματικότητα. Όταν αισθανόταν πως δεν καλύπτονταν οι απαιτήσεις του δεν δίσταζε πότε να αποχωρεί για άλλες πολιτείες (Benfica, Chealsea). Ο άλλος παράγοντας που τον οδηγεί στο να αλλάξει ποδοσφαιρική στέγη είναι οι προσωπικές του φιλοδοξίες. Βλέποντας πως αν σε μια ομάδα έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι που ανατέθηκαν προτιμά την νέα πρόκληση από την παραμονή και διατήρηση των κεκτημένων.(Inter). Έτσι και αλλιώς ο «Mou» σαν παντοτινός λάτρης και μελετητής του παιχνιδιού , ξέρει πως οι προκλήσεις στην καριέρα του δεν θα σταματήσουν ποτέ και έτσι μέχρι να φτάσει στο σημείο που θα ρίξει άγκυρα σε έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο ως άλλος Fergunson θα περάσουν πολλές γενιές παιχτών από τα χέρια του και δεκάδες ακόμα επιτυχίες σε συλλογικό αλλά και εθνικό επίπεδο.
Τακτική προσέγγιση
Οι βασικοί άξονες της ποδοσφαιρικής λογικής του Πορτογάλου είναι :
■Ο τρόπος προπόνησης
■Η τακτική προσέγγιση
■Τα mind games
Παρόλο που η εικόνα που συνηθίζει να παρουσιάζει προς τα έξω ο Mourinho είναι αυτή ενός δύστροπου , εγωιστή και υπερόπτη ανθρώπου, εντύπωση προκαλεί η σχέση λατρείας που έχει πάντα με τους παίχτες του. Σαφώς κατά καιρούς βλέπουμε να γράφονται πως υπάρχουν προστριβές μεταξύ αυτού και των παιχτών του ωστόσο όλα όσα συμβαίνουν είναι κομμάτια του ποδοσφαιρικού του πλάνου. Όπως ο ίδιος συνηθίζει να λέει η ομάδα είναι μια οικογένεια, και όπως σε κάθε οικογένεια υπάρχουν πάντα καλές και κακές στιγμές οι οποίες και την κρατάνε δεμένη έτσι και μέσα στην ομάδα τέτοιες συμπεριφορές λειτουργούν ωφελιμιστικά και προσδίδουν ομαδικότητα , αλληλεγγύη και συσπείρωση. Όλα τα παραπάνω επιτυγχάνονται φυσικά στην προπόνηση. Εκεί δουλεύονται όλα.
Βασικό εργαλείο της προπόνησης του Μου είναι η «καθοδηγούμενη ανακάλυψη». Αυτή είναι η δημιουργία της ποδοσφαιρικής τακτικής με την βοήθεια των ίδιων των ποδοσφαιριστών. Έτσι ο ρόλος τους δεν περιορίζεται μόνο στο αγωνιστικό κομμάτι αλλά ανακαλύπτουν με την εμπειρική συμβολή τους τον καταλληλότερο τρόπο παιχνιδιού. Όπως κάθε σοβαρός προπονητής έτσι και ο Πορτογάλος θεωρεί πως ο αγώνας είναι καθρέφτης της προπόνησης και για αυτό το λόγο πέρα από τις απαραίτητες ασκήσεις τεχνικής και φυσικής κατάστασης που ο ίδιος σχεδιάζει και επιβλέπει με απόλυτη συνέπεια , συνηθίζει να «χειραγωγεί» τους παίχτες του φυτεύοντας στο μυαλό πάντα μια νέα ανεκπλήρωτη πρόκληση.
Από άλλη σκοπιά τώρα ο Jose και με τις 4 ομάδες με τις οποίες κατέκτησε τρόπαια χρησιμοποιούσε τους ίδιους τακτικούς προσανατολισμούς , ελαφρά παραλλαγμένους ανάλογα με την ποδοσφαιρική κουλτούρα κάθε χώρας. Αν και θεωρεί πως πρωταρχική σημασία έχει το επιθετικό κομμάτι σε έναν αγώνα προσπαθεί να ξεκινά κάθε επιθετική προσπάθεια κατευθείαν από την σωστή οργάνωση και λειτουργία της άμυνας. Τα συστήματα που συνηθίζει να χρησιμοποίει είναι αρκετά και χρόνο με τον χρόνο ανάλογα με το υλικό που έχει προσπαθεί να τα βελτιώνει. Την πορεία της τακτικής του προσέγγισης μπορούμε να αντιληφθούμε αν μελετήσουμε τους σχηματισμούς του για κάθε ομάδα ξεχωριστά.
Porto(2002-2004)
Η Porto για τον Mourinho είναι η πρώτη προσωπική επιτυχία καθώς η συμβολή του στους δράκους ήταν καταλυτική για τις δύο σπουδαίες ευρωπαϊκές διακρίσεις. Με παίχτες άσημους και απαξιωμένους από άλλους συλλόγους χρησιμοποιώντας ένα 4-3-1-2 κατέκτησε τα πάντα εντός και εκτός συνόρων. Τα χαρακτηριστικά του παιχνιδιού του ήταν :
■Αποτελεσματική αμυντική γραμμή και ικανό τερματοφύλακα που διατηρούσαν το μηδέν στην άμυνα
■Χρήση τεχνητού οφ σαιτ
■Επιθετική δραστηριότητα από τους μπακ
■Συμπαγές και πολυπρόσωπο κέντρο
■Χρήση box to box παίχτη (Maniche)
■Παιχνίδι από τον άξονα
■Πίεση ψηλά
■Γρήγορη αντεπίθεση
■Πολυπρόσωπη επιθετική δραστηριότητα
Επόμενος σταθμός η Chelsea του μεγιστάνα Abramovic. Το πορτοφόλι του προέδρου ήταν πολύ βαθύ και έτσι ο Mourinho ξεκίνησε να δημιουργήσει μια ομάδα από την άρχη. Αφού πήρε στην ομάδα 5 συμπατριώτες του συνέχισε τις προσθήκες όχι με παίχτες εγνωσμένης αξίας αλλά με μικρούς σε ηλικία που θα μπορούσε να τους χτίσει όπως θέλει ( Drogba, Robben, Essien, Czeh, ) . Το σύστημα που καθιέρωσε ήταν το 4-5-1 με τα εξής χαρακτηριστικά :
■Αποτελεσματική αμυντική γραμμή και ικανό τερματοφύλακα που διατηρούσαν το μηδέν στην άμυνα(15 γκολ παθητικό σε 38 αγώνες)
■Πανίσχυρη τριάδα στον άξονα που συνδύαζε : κόφτη(Makelele),δημιουργικότητα και επιθετικές πρωτοβουλίες(Lampard), πίεση και ταχύτητα (Essien).
■Επέλαση των μπακ από τις πτέρυγες
■Πίεση ψηλά
■Οι εξτρέμ «έκοβαν» συχνά προς τα μέσα
■Δυνατό αλλά γρήγορο φορ που απασχολεί πολλούς αμυντικούς ταυτόχρονο και με έφεση στο σκοράρισμα
■Απόλυτη τακτική πειθαρχεία
Inter(2008-2010)
Για την Inter ο Mourinho ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν. Σεβόμενος την Ιταλική ποδοσφαιρική κουλτούρα δημιούργησε ένα σύνολο που μπορεί να μην έπαιζε θεαματικό ποδόσφαιρο αλλά έπαιρνε πάντα την νίκη εκεί που χρειαζόταν. Όπως και στην Chelsea έτσι και στην Inter κατάφερε να κάνει ένα σύνολο άναρχων ποδοσφαιριστών ομάδα.
Για να το πετύχει βέβαια του διατέθηκε και ένα διόλου ευκαταφρόνητο μπάτζετ. Μερικοί από αυτούς που αποκτήθηκαν(ακριβά ορισμένοι από αυτούς βέβαια συγκριτικά με τις δυνατότητες τους) ήταν οι : Mancini, Muntari, Quaresma, Milito, Thiago Motta, Sneijder και φυσικά ο Etto. Επίσης του πιστώνεται η ανάδειξη των νεαρών Santon και Balotelli από τις ακαδημίες της Inter κάτι για το οποίο δεν μας έχει συνηθίσει στην μέχρι τώρα καριέρα του. Ο τρόπος ανάπτυξης της ομάδας του γινόταν είτε με σύστημα 4-3-1-2(όπως στην Porto ), είτε με 4-2-3-1.Κάθε σύστημα είχε τα δικά του χαρακτηριστικά με αυτά να ταυτίζονται με τα αντίστοιχα συστήματα που χρησιμοποιήθηκαν σε Porto και Chealsea .
Real Madrid(2010-)
■Επιθετική δραστηριότητα από τους μπακ , ειδικά από αριστερά
■2 παίχτες μπροστά από την άμυνα από τους οποίους ξεκινάει όλο το δημιουργικό κομμάτι και καλύπτουν τόσο την άμυνα όσο και την επίθεση
■Κάλυψη όλων των χώρων του γηπέδου
■Παιχνίδι από τον άξονα με κάθετες μπαλιές
■Εναλλαγή της επιθετικής 4αδας στον χώρο
■Πλουραλισμό στο σκοράρισμα
■Βάθος στα χαφ
■Ταχύτητα και πίεση από το κέντρο και μπροστά
■Συχνή συμμέτοχη των αμυντικών χαφ στο τρόπο ανάπτυξης(κατέβασμα μπάλας)
Ο Mourinho δεν είναι γνώστης μόνο της τακτικής εντός γηπέδου. Ανέκαθεν ήξερε πώς να «παίζει» με αυτό που λέμε «κοινωνικό περίγυρο». Αυτό περιλαμβάνει τους δημοσιογράφους, τους φιλάθλους τους παίχτες του, τους αντίπαλους προπονητές και τις εκάστοτε διοικήσεις. Πολλοί τον θεωρούν αντιπαθητικό, τρελό, ιδιότροπο για τα συχνά καμώματα του ωστόσο η αλήθεια είναι πως ο «Mou» χρησιμοποιεί τα mind games πάντα προς όφελος της ομάδας του. Βέβαια αυτό δεν του βγαίνει σε καλό πάντα , ωστόσο έχει αποδείξει πως δε τον νοιάζει να τσαλακωθεί η εικόνα του αρκεί να παίρνει πάντα αυτό που θέλει. Έτσι ξέρει πώς να διαχειριστεί την πίεση στην δουλεία του , να την αποβάλλει από τους παίχτες του και να την ρίξει στους αντιπάλους. Κάθε του κίνηση είναι πάντα μελετημένη και κάπου αποσκοπεί αν και πολλές φορές ξεπερνάει τα όρια.
Συμπέρασμα
Πολλοί τον μισούν , πολλοί τον λατρεύουν ωστόσο όλοι τον παραδέχονται για τις προπονητικές του ικανότητες. Σίγουρα μπορούμε να γράψουμε δεκάδες αρνητικά για την προσωπικότητα του παρόλο αυτά όμως ο Mourinho σίγουρα είναι αν όχι ο κορυφαίος , ένας από καλύτερους προπονητές στον κόσμο.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου