Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας θανάτου

«Αγώνας Θανάτου»  ήταν ο «τίτλος» που έδωσαν οι Σοβιετικοί  στον ποδοσφαιρικό αγώνα που πραγματοποιήθηκε στις  9 Αυγούστου 1942 ανάμεσα στους εργαζόμενους ενός τοπικού φούρνου, πρώην επαγγελματίες ποδοσφαιριστές της ουκρανικής ομάδας Ντιναμό Κιέβου και Λοκομοτίβ Κιέβου  και σε στρατιώτες των ναζιστικών ενόπλων δυνάμεων Βέρμαχτ. Οι ποδοσφαιριστές του Κιέβου νίκησαν τους Γερμανούς, ωστόσο αυτή η νίκη τους στοίχησε την ίδια τους τη ζωή.  Σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλοί από τους Ουκρανούς παίκτες, ως αντίποινα της «προσβολή»,  μετά τον αγώνα συνελήφθησαν από τους ναζί και οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου βασανίστηκαν και πολλοί δολοφονήθηκαν.


Ο αγώνας, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, πραγματοποιήθηκε με στόχο να αναδειχθούν οι «εξαιρετικές  ικανότητες» της «Άριας Φυλής». Για αυτό το σκοπό οι Ουκρανοί ποδοσφαιριστές μπήκαν στο γήπεδο υπό την απειλή του θανάτου. Ωστόσο δεν έλαβαν σοβαρά υπόψη τους το τελεσίγραφο, νίκησαν και πλήρωσαν αυτή τη νίκη με τις ζωές τους.

Το ποδόσφαιρο ήταν ένα πολύ διαδεδομένο άθλημα στη Σοβιετική Ένωση και κυρίως στην Ουκρανία τη δεκαετία του ’30. Η πιο δυνατή ουκρανική ποδοσφαιρική ομάδα ήταν η Ντιναμό Κιέβου, η οποία χρηματοδοτούνταν μάλιστα από τη αστυνομία. Η ομάδα είχε ήδη στο παρελθόν σημειώσει αρκετές επιτυχίες. Ωστόσο, η  ποδοσφαιρική χρονιά του 1941 δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς η Γερμανία εισέβαλε στη Σοβιετική Ένωση στις 22 Ιουνίου 1941. Πολλοί παίκτες της Ντιναμό  κατατάχτηκαν στο στρατό. Όσοι έμειναν πίσω ανέλαβαν την άμυνα της πόλης. Η πρώτη επιτυχία της του ναζιστικών δυνάμεων σημειώθηκε με την κατάληψη της πόλης του Κιέβου. Πολλοί από τους ποδοσφαιριστές της Ντιναμό που επέζησαν της επίθεσης βρέθηκαν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων πολέμου. Κάποιοι εκτελέστηκαν, άλλοι στάλθηκαν στη Γερμανία και άλλοι οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα θανάτου.

Ήταν στο φούρνο στη οδό Κιέβου 3, όπου κάποιοι παίκτες συγκεντρώθηκαν ως κρατούμενοι από τους Γερμανούς για να παράγουν ψωμί. Εκεί γεννήθηκε η ιδέα μίας νέας ποδοσφαιρικής ομάδας και ήδη μέσα σε λίγες εβδομάδες  η ομάδα FC Start (Football Club Start) δημιουργήθηκε με οχτώ παίκτες της Dynamo και 3 της Lokomotyv.  Η ομάδα πραγματοποίησε μία σειρά νικηφόρων αγώνων, ένας από αυτούς ήταν ενάντια στην ομάδα του ναζιστικού στρατού.

Η απόφαση να παίξουν απέναντι σε μία ναζιστική ομάδα δεν ήταν εύκολη για τους παίκτες, καθώς πολλοί θεώρησαν ότι μία τέτοια κίνηση θα σηματοδοτούσε την αποδοχή των Ναζί και θα έδινε την εντύπωση της συνεργασίας με τα κατοχικά στρατεύματα.

Ωστόσο, συμφώνησαν όλοι ότι με αυτό τον τρόπο θα βοηθούσαν στην ηθική ενίσχυση των πολιτών του Κιέβου και τελικά αποφάσισαν να παίξουν. Για να τονίσουν τα κίνητρά τους, φόρεσαν κόκκινες φανέλες, οι οποίες, μάλιστα, λέγεται ότι βρέθηκαν μετά τον αγώνα σε μία αποθήκη. «Δεν έχουμε όπλα, αλλά μπορούμε να παλέψουμε με τη νίκη μας στο γήπεδο. Θα παίξουμε με ένα χρώμα, το χρώμα της σημαίας μας. Οι φασίστες θα πρέπει να ξέρουν ότι αυτό το χρώμα δεν μπορεί να ηττηθεί» φέρεται να είπε στους συμπαίκτες του ο ποδοσφαιριστής Trusevich.

Μετά την πρώτη ήττα τους με 5-1, η ομάδα των Γερμανών ζήτησε μία επανάληψη του αγώνα για να «αποκαταστήσει την τάξη». Οι Ουκρανοί συμφώνησαν. Αυτός όμως ο αγώνας, που διεξήχθη στο  στάδιο Zenit, έμελε να εξελιχθεί σε έναν «αγώνα θανάτου».

Κατά τη διάρκεια του αγώνα η παρουσία αστυνομικών και γερμανικών στρατευμάτων ήταν πολύ ενισχυμένη.  Διαιτητής ορίστηκε ένας αξιωματικός των SS, ο οποίος φρόντισε να επισκεφτεί την ουκρανική ομάδα στα αποδυτήρια, ζητώντας τους  να χαιρετήσουν τους αντιπάλους τους με ναζιστικό χαιρετισμό. Οι Ουκρανοί παίκτες αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις το έκαναν και μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο αποφασισμένοι  να κερδίσουν. Μετά από πολλές προειδοποιήσεις από τους Γερμανούς, το παιχνίδι έληξε 5-3 υπέρ της FC Start με το διαιτητή να σφυρίζει τη λήξη πριν ολοκληρωθούν τα ενενήντα λεπτά.

Μία εβδομάδα μετά οι παίκτες συνελήφθησαν, κάποιοι βασανίστηκαν από την Γκεστάπο και οι περισσότεροι στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου και  δολοφονήθηκαν. Ελάχιστοι  παίχτες από την ουκρανική ομάδα κατάφεραν να επιβιώσουν.

Ο «Αγώνας Θανάτου»  έγινε δημοσίως γνωστός το 1958 με το άρθρο του Petro Severov «The Last Duel» στην ουκρανική εφημερίδα Evening Kiev. Ακολούθησε ένα βιβλίο και πολλές κινηματογραφικές παραγωγές με πιο πρόσφατη την ταινία «Death match», της οποίας μάλιστα η προβολή αποφασίστηκε να καθυστερήσει εν όψει του Euro 2012, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Ουκρανία και την Πολωνία.


ΠΗΓΗ