Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013

Οι πέντε (οικονομικές) φυλές των πρακτόρων του ΟΠΑΠ

Με πέντε διαφορετικές ταχύτητες κινείται το... εμπόριο της ελπίδας που προσφέρει ο τζόγος και το οποίο ασκούν σε επαγγελματική

βάση οι ιδιοκτήτες των 4.840 πρακτορείων του ΟΠΑΠ, που λειτουργούν σε όλη τη χώρα.

Όπως προκύπτει από τα οικονομικά δεδομένα, η παρατεταμένη ύφεση έχει σμικρύνει την «πίτα» της αγοράς και έχει συρρικνώσει τα έσοδα των πρακτόρων. Τα οποία, έτσι κι αλλιώς, χαρακτηρίζονται από σημαντικές ιδιομορφίες και κραυγαλέες ανισότητες. Διότι από τη μια πλευρά του λόφου βρίσκονται οι ελάχιστοι «πατρίκιοι» του κλάδου (με μηνιαίους τζίρους της τάξεως των 350.000 ευρώ, από τους οποίους βγαίνουν προμήθειες που αγγίζουν τις 29.000 ευρώ), ενώ στον αντίποδα υπάρχουν πολλοί «πληβείοι» που βγάζουν 1.500 ευρώ τον μήνα, κι αυτά ακαθάριστα...

Υπό τις παρούσες συνθήκες, ο κοινός συνδετικός κρίκος των πρακτόρων του ΟΠΑΠ δεν είναι άλλος από την έκδηλη ανησυχία και τους έντονους προβληματισμούς για τη μελλοντική πορεία του κλάδου. Οι απεργιακές κινητοποιήσεις και τα «λουκέτα» που μπήκαν στη συντριπτική πλειονότητα των πρακτορείων είχαν ως αιτία και αφορμή τις ανορθολογικές αποφάσεις που έλαβαν οι «καρεκλοκένταυροι» του υπουργείου Οικονομικών. Αποφάσεις που βασίζονται στην αμοραλιστική εμμονή για πρόσθετα έσοδα από φόρους στα κέρδη των παικτών. Έτσι, η νέα φορολογική απόχη φτιάχτηκε για να πιάνει ακόμη και τα μικροποσά κέρδους, στα οποία όμως βασίζεται κατά κύριο λόγο ο ανακυκλούμενος τζίρος των παιχνιδιών. Από τη στιγμή, μάλιστα, που θα σπάσει ο κρίκος στην αλυσίδα της ανακύκλησης, οι πάντες θεωρούν ως βέβαιο ότι θα απομειωθούντα έσοδα τόσο για τον ΟΠΑΠ όσο και για τα πρακτορεία. Με παράπλευρη, άμεση συνέπεια να είναι και μικρότερες από τις προσδοκώμενες οι εισπράξεις του Δημοσίου. Πρόκειται για έναν «φαύλο κύκλο» που διαμορφώνεται σε μια αγορά η οποία έχει ήδη πληγωθεί από την οικονομική κρίση.

Στο διάστημα της τελευταίας τετραετίας, ο τζίρος στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ έχει μειωθεί κατά 26,5%, καθώς οι Έλληνες παίκτες έχουν περιορίσει κατά 1 δισ. ευρώ τις δαπάνες για το κυνήγι της τύχης.

Οι ιδιοκτήτες των πρακτορείων σε όλη τη χώρα εισπράττουν μεσοσταθμικά ως προμήθεια το 8,3% επί του τζίρου των παιχνιδιών. Στο 9μηνο του 2012 οι προμήθειες που έλαβαν όλοι οι ιδιοκτήτες των πρακτορείων ήταν 232,69 εκατ. ευρώ. Μειωμένες κατά 8,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο 9μηνο του 20Π και κατά 26,9% χαμηλότερες από εκείνες που εισέπραξαν στο 9μηνο του 2009. Όταν και άρχισε να αποκαλύπτεται η δημοσιονομική τραγωδία της χώρας, που άνοιξε τον δρόμο στη μεγάλη ύφεση...

Όπως προκύπτει από συγκλίνουσες πληροφορίες και εκτιμήσεις που προέρχονται από κατά τεκμήριο αξιόπιστες πηγές, ο επαγγελματικός κλάδος των πρακτόρων του ΟΠΑΠ έχει πέντε διαφορετικές «βαθμίδες» με βάση τις οικονομικές τους επιδόσεις. Δηλαδή, τις εισπράξεις από τον τζίρο των παιχνιδιών, αλλά και τα έσοδα από τις προμήθειες, τα οποία είναι φυσικά ακαθάριστα, καθώς βαρύνονται με τα λειτουργικά κόστη των πρακτορείων (ενοίκια, λογαριασμοί ΔΕΚΟ, αλλά και μισθοί υπαλλήλων σε πάρα πολλές περιπτώσεις). Εκτιμάται ότι όλα αυτά τα κόστη απορροφούν κατά μέσο όρο από 60% έως 80% των εισπράξεων από τις προμήθειες...

Στην πρώτη ταχύτητα από πλευράς οικονομικών μεγεθών βρίσκονται 45 πρακτορεία (μόλις το 1% του συνολικού αριθμού), στα οποία όμως γίνεται το 5% του τζίρου του ΟΠΑΠ. Αν το ποσοστό αυτό προβληθεί στα δεδομένα του 9μήνου του 2012, τότε αντιστοιχεί σε εισπράξεις που ξεπερνούν τα 140 εκατ. ευρώ και σε εκτιμώμενες προμήθειες τα 11,6 εκατ. ευρώ συνολικά. Κατ' αναλογίαν, για το καθένα από τα πρακτορεία αυτά διαμορφώνεται μέσος μηνιαίος τζίρος της τάξεως των 346.000 ευρώ περίπου, με τα έσοδα από τις προμήθειες να είναι περί τις 28.700 ευρώ.

Στη δεύτερη ταχύτητα συγκαταλέγονται 540 πρακτορεία, που υπολογίζεται ότι κάνουν το 30% του τζίρου της αγοράς. Στην περίπτωση αυτή στο καθένα από αυτά τα πρακτορεία αναλογεί τζίρος 173.000 ευρώ και προμήθειες 14.300 ευρώ περίπου ανά μήνα.  Η χαρακτηριζόμενη ως «μεσαία» τάξη απαρτίζεται από τους ιδιοκτήτες 2.105 πρακτορείων, τα οποία πραγματοποιούν το 45% του συνολικού τζίρου του ΟΠΑΠ. Στο καθένα από τα πρακτορεία αναλογούν εισπράξεις από πωλήσεις περί τις 67.000 ευρώ τον μήνα, που με τη σειρά τους δίνουν έσοδα προμηθειών της τάξεως των 5.500 ευρώ, επίσης ανά μήνα.

Στην αμέσως επόμενη ταχύτητα βρίσκονται 950 πρακτορεία, τα οποία έχουν το 13% του τζίρου του ΟΠΑΠ. Αναλογικά το καθένα απάτα πρακτορεία αυτής της κατηγορίας έχει μηνιαία έσοδα από προμήθειες περί τις 3.500 ευρώ, με τζίρο που προσεγγίζει τις 43.000 ευρώ.

Στον πυθμένα της αγοράς βρίσκονταιΐ.200 πρακτορεία που πραγματοποιούν το 7% του τζίρου του ΟΠΑΠ, αλλά στο καθένα από αυτά αναλογούν μηνιαίες προμήθειες!.500 ευρώ.

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, οι ιδιοκτήτες των πρακτορείων που βρίσκονται από τη «μεσαία τάξη» και χαμηλότερα αντιμετωπίζουν τις κλιμακούμενες παρενέργειες της κρίσης, που γίνονται ολοένα και οξύτερες. Τα ανελαστικά λειτουργικά κόστη, σε συνδυασμό με τη μείωση του τζίρου στον τζόγο, ψαλιδίζουν σημαντικά τα έσοδα που απομένουν. Απομείωση εσόδων έχουν και οι μεγάλοι της αγοράς, που κατά τεκμήριο έχουν και περισσότερα έξοδα για τα πρακτορεία τους. Ειδικά σε ό,τι αφορά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ο μέσος όρος των εσόδων για τους πράκτορες είναι κοντά στις 6.000 ευρώ τον μήνα.

Το επάγγελμα του πράκτορα φαντάζει «κλειστό», αλλά τυπικά και ουσιαστικά αποτελείτο δίκτυο του ΟΠΑΠ και ως εκ τούτου δεν τίθεται ζήτημα απελευθέρωσης. Πλέον, οι άδειες είναι μεταβιβάσιμες και τα πρακτορεία μπορούν να αλλάζουν χέρια με ιδιωτικές συμφωνίες στις οποίες δεν εμπλέκεται ο ΟΠΑΠ ως προς το τίμημα.

Συνήθως οι τιμές διαμορφώνονται στο ύψος των εσόδων ενός έτους, αλλά, αν υπάρχουν ανάγκες του πωλητή, μπορεί να είναι και αισθητά πιο κάτω. Οι πράκτορες φορολογούνται με βάση τα βιβλία εσόδων - εξόδων και, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του 2011, το μέσο ατομικό εισόδημα που δηλώθηκε (για τη χρήση του 2010) ήταν 33.205 ευρώ.

Το 12ο υψηλότερο ανάμεσα σε όλους τους επαγγελματίες που ασκούν... 540 διαφορετικές δραστηριότητες στη χώρα! Οι τρέχουσες συνθήκες είναι σαφώς πιο δύσκολες για τον κλάδο, που έχει και υψηλό βαθμό επικινδυνότητας, καθώς τα κρούσματα ληστειών είναι πολλά, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις των φονικών επιδρομών.

Οι πράκτορες αποδίδουν στον ΟΠΑΠ τα έσοδα από τις εισπράξεις δύο φορές τη βδομάδα. Παρά ταύτα, υπάρχουν οικονομικά ανοίγματα και οι επισφάλειες του ΟΠΑΠ κινούνται στα επίπεδα των 33 εκατ. ευρώ έναντι των 25 εκατ. ευρώ που ήταν προ κρίσης. Οι «τρύπες» οφείλονται είτε σε άτυπες πιστώσεις που δίνονται σε παίκτες είτε σε κακοδιαχείριση από πλευράς ορισμένων πρακτόρων.



Στην τελική ευθεία η πώληση του ΟΠΑΠ

Πλησιάζει η ώρα της πιο κρίσιμης μάχης για τον ΟΠΑΠ, καθώς στις 27 Μαρτίου καλούνται οι υποψήφιοι επτά «μνηστήρες» να υποβάλουν τις δεσμευτικές τους οικονομικές προσφορές για να αποκτήσουν το 33% των μετοχών της εταιρείας. Οι ενδιαφερόμενοι, οι οποίοι έχουν προκριθεί για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, ηαραλαμβάνουν αυτές τις μέρες τα τεύχη δημοπράτησης από το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου.

Πέραν τούτων, θα παραλάβουν τη λεγόμενη επιστολή διαδικασίας, θα υπογράψουν ένα σύμφωνο εμπιστευτικότητας, ενώ θα τους δοθεί και το σχέδιο πώλησης του 33%. Επόμενο στάδιο θα είναι ο έλεγχος των οικονομικών στοιχείωντου ΟΠΑΠ, μέσα από μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων στην οποία η πρόσβαση θα γίνεται με ειδικά «κλειδιά».

Το πλέον κομβικό σημείο όλων αυτών είναι καταφανώς η σύμβαση παραχώρησης, στην οποία και θα καθορίζονται όλοι οι οικονομικοί όροι της πώλησης του ΟΠΑΠ. Επί της συγκεκριμένης σύμβασης θα υπάρξει και διαβούλευση με τους «μνηστήρες», από την έκβαση της οποίας θα διαφανεί ποιοι και πόσοι θα φτάσουν μέχρι το τέλος της διαδικασίας και θα υποβάλουν προσφορές. Από ελληνικής πλευράς, στη β ' φάση του διαγωνισμού μετέχουν: ο επιχειρηματίας Σωκράτης Κόκκαλης, με δύο θυγατρικές της Ιντραλότ. Ο όμιλος Μελισσανίδη, μέσω ενός Fund στο οποίο έχει συμμετοχή 33% και πλαισιώνεται με άλλους διεθνείς εταίρους.

Ο όμιλος Κοπελούζου, μέσω κοινοπραξίας στην οποία κατέχει το 4%, ενώ συμπράττουν μία γερμανική και μία ισραηλινή εταιρεία. Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους «μνηστήρες», είναι η κινεζική εταιρεία Fosun, το επενδυτικό σχήμα της βρετανικής BC Partners, το αμερικανικό Fund TPG Capital και το Fund Third Point του Αμερικανού Ντανιέλ Λοέμπ που έχει βγάλει μεγάλα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα. Το τελευταίο διάστημα η μετοχή του ΟΠΑΠ ακολουθεί ανοδικό βηματισμό και πλέον η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ (660 εκατ. ευρώ για το «πακέτο» του 33%). Παρά ταύτα, οι οικονομικοί όροι της πώλησης, σε συνδυασμό με τα θεμελιώδη δεδομένα της εταιρείας, είναι αυτά που θα καθορίσουν το τίμημα που θα προσφέρουν οι «μνηστήρες», ανάμεσα στους οποίους γίνονται συζητήσεις και είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν συμπράξεις. Ζήτημα, πάντως, τίθεται για τι θα γίνει τελικά με το ιντερνετικό στοίχημα.

Οι 24 εταιρείες που έχουν πάρει προσωρινές άδειες μπορούν να λειτουργούν ελεύθερα. Η «φραγή» και οι νομοθετικές απαγορεύσεις για όλους τους άλλους πιστεύεται ότι μπορεί να υλοποιηθούν στην πράξη έπειτα από δύο μήνες και εφόσον δοθεί το πράσινο φως από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε. Ε. Το μονοπωλιακό δικαίωμα για το διαδικτυακό στοίχημα το έχει ο ΟΠΑΠ, αλλά ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει τελικά, καθώς πρόκειται για ένα εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα. Ο τζόγος του Διαδικτύου υπολογίζεται από έγκυρες πηγές στο 1,3 δισ. ετησίως, από το οποίο προκύπτουν (αφορολόγητα) κέρδη περί τα 230 εκατ. ευρώ.




Αλλαγές στη φορολογία μετά την απεργία...

Αμιγώς ελληνική «πατέντα» είναι οι φόροι στα κέρδη των παικτών. Σε καμία άλλη προηγμένη χώρα της Ευρώπης δεν εφαρμόζεται κάτι τέτοιο, με εξαίρεση την Κύπρο, που αντέγραψε πρόσφατα την ελληνική... ανορθογραφία. Φρόντισε, όμως, να θεσπίσει αφορολόγητο πλαφόν για κέρδη μέχρι 5.000 ευρώ. Έπειτα από τέσσερις μέρες απεργιακών κινητοποιήσεων των πρακτόρων του ΟΠ ΑΠ, το υπουργείο αποφάσισε να τροποποιήσει την αρχική του διάταξη, η οποία προέβλεπε φόρο 10% στα κέρδη από 1 ευρώ που αποκομίζουν οι παίκτες (αφαιρουμένου του κόστους συμμετοχής).

Η προκρινόμενη λύση είναι να μη φορολογούνται τα κέρδη μέχρι 100 ευρώ. Για κέρδη από 100-500 ευρώ ο φόρος θα είναι!5% κι από εκεί και πάνω η φορολογία θα πάει στο 20%... Μέσω προωθητικών ενεργειών, ο ΟΠΑΠ θα καλύψει το «κενό» μέχρις ότου να εφαρμοστεί το νέο φορολογικό καθεστώς στα τυχερά παιχνίδια. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το Δημόσιο πήρε το 2011 από τους φόρους στα κέρδη των παικτών 50 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2012 εκτιμάται ότι θα πάρει45 εκατ. ευρώ. Με τις νέες φορολογικές διατάξεις έχει προβλεφθεί ότι θα εισπράττονται φόροι 171 εκατ. ευρώ ετησίως. Ο στόχος αυτός παραμένει ο ίδιος και με τη σχεδιαζόμενη τροποποίηση. Απλώς το κράτος, αντί να παίρνει τα πολλά από τους μικροτυχερούς των 100 ευρώ, θα παίρνει τώρα τα περισσότερα από εκείνους που κερδίζουν πιο πολλά. Στην ουσία, δηλαδή, αλλάζει ο Μανωλιός και βάζει τους... φόρους του αλλιώς. Με τους παίκτες να μετατρέπονται σε υποζύγια του φορολογικού μηχανισμού.



ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου